Hop, het groene goud van de Westhoek
Wie in de Westhoek rondrijdt (of wandelt), kan er niet naast kijken. De grote groene klimplanten die de lucht ingroeien zijn daadwerkelijk het groene goud van de streek. Er zijn nog heel wat andere ingrediënten die de smaak van bier bepalen, maar hop zorgt voor een bittere finishing touch en een heerlijk aroma. In de Westhoek is hop de basis voor ’t bier, men beweert zelfs al eens dat bier in de Westhoek geboren is.
De Westhoek ligt, zoals de naam het een beetje zegt, in het westelijk bovenhoekje van België. Het bevat ook een stukje Frankrijk, maar in Vlaanderen betreft het de driehoek Veurne-Heuvelland-Hooglede. Bekende historische steden zoals Ieper en Diksmuide maken het rijtje af. Al kijk ik vandaag naar ’t stukje Westhoek dicht tegen de Franse grens, meer bepaald naar Westvleteren: dé place to be voor bierliefhebbers, zo ook het aanpalende dorpje Oostvleteren en iets verder Watou. De Westhoek is getekend door WOI, maar herbergt prachtige dorpjes waar gastvrijheid nog hoog in ’t vaandel staat en waar ’t heerlijk fietsen of wandelen is tussen het glooiende landschap, de polders én vooral: het hop.
Meer weten over hop? Dan kan je in Poperinge terecht in het Hopmuseum!
Inhoudstafel
Het beste bier van de wereld proeven in Westvleteren
Het is nog vroeg in de ochtend wanneer ik naar Westvleteren trek. Zodra ik de autosnelweg verlaat en via kleine baantjes tussen de Vlaamse velden rij, word ik als vanzelf een pak rustiger. De korenbloemen in de wind, torenspitsen van kerken in de verte, een eenzame boom of een klein kapelletje in het midden van een veld: dat is mijn beeld van de Westhoek.
Bier brouwen om te leven
De voornaamste reden om reeds vroeg richting Westvleteren te trekken? Zodat we de meeste keuze zouden hebben uit het wereldgeprezen bier, gebrouwen door de monniken van de Sint-Sixtusabdij. De monniken hun leuze “Wij brouwen om te leven, wij leven niet om te brouwen.”, maakt duidelijk dat bier aan de man brengen niet hun prioriteit is, ze willen enkel en alleen voldoende verdienen om rond te komen en het klooster te onderhouden. Dit betekent dat de oplage van het bier vaak beperkt is. Het is dan ook mogelijk dat wanneer je in Westvleteren aankomt, er simpelweg geen bier meer voor handen is.
Hoe komt het dat het bier zo lekker is?
Daar het bier binnen de abdijmuur gebrouwen wordt, is het één van de weinige bieren ter wereld dat trappist mag genoemd worden. België heeft met zijn zes trappistenbrouwers het meeste aantal ter wereld. De Sint-Sixtusabdij heeft drie bieren, genaamd 6 (Blond), 8 en 12. Hoe hoger het getal, hoe donkerder het bier (en volgens velen ook hoe béter het bier). Alle bieren zijn ongefilterd en niet gepasteuriseerd, dit geeft nagisting op de fles. Iets wat bijdraagt aan de smaak en het aroma van het bier.
Waar kan je Westvleterenbier kopen?
Omdat de monniken enerzijds iedereen een faire kans willen bieden om het bier te kopen aan een eerlijke prijs én omdat het aantal beperkt is, kan je slechts op twee plaatsen het bier aankopen. Ofwel rechtstreeks bij de abdij, waar je de mogelijkheid hebt om een houten krat van 24 flesjes aan te kopen, ofwel in het vlakbijgelegen café In de Vrede, waar de kartonnen verpakkingen uit niet meer dan 6 flesjes bestaan.
Tegenwoordig bestaat er een online systeem zodat je rechtstreeks bij de monniken kan reserveren, je moet deze wel nog altijd zelf ophalen in Westvleteren aan de abdij. Wie zijn bier In de Vrede koopt, kan eventueel ’s morgens telefoneren om na te vragen welk bier er die dag beschikbaar is, er kan echter niet gereserveerd worden. Kom je nog eens terug? Vergeet je leeggoed niet mee te brengen, zo krijg je korting op je nieuwe aankoop!
Donkerstraat 12, 8640 Westvleteren
Enkel op reservatie
Donkerstraat 13, 8640 Westvleteren
Open om 10u, meestal gesloten op donderdag en vrijdag.
Bekijk de kalender op de website voor bijkomende vakantiedagen!
Waar kan je Westvleterenbier proeven?
In café In de Vrede kan je ook andere lekkernijen kopen waar trappist in verwerkt is, zoals kaas en paté. Verder zijn ook de glazen van het Westvleterenbier hier beschikbaar. In de Vrede is het enige café ter wereld waar je het bier kan degusteren. Zij die anders beweren, hebben met valse of illegale zaken te maken (en zullen er bovendien serieus wat geld voor mogen neertellen).
Wat kan je nog doen in Westvleteren?
De abdij of de brouwerij bezoeken is helaas niet mogelijk, al kan je wel terecht in het Claustrum dat zich in In de Vrede bevindt. Het is een soort mini-museum alsook een plaats om de stilte te zoeken. Wie nog meer tot rust wil komen, kan ook tegen een kleine vergoeding bij de monniken verblijven. Verder kan je in de buurt ook de kapel van de abdij en de Lourdesgrot bezoeken.
In de omgeving van de Sint-Sixtusabdij zijn er ook verschillende wandelpaden die je bijvoorbeeld naar de Sixtusbossen leiden of het Engels kerkhof uit WOI. De wandelroutes kan je hier downloaden.
Terug naar school bij de Struise Brouwers in Oostvleteren
Wie graag nog meer bier wil proeven kan in het naburige dorpje Oostvleteren terecht bij de Struise Brouwers. De brouwerij is gelegen in een voormalig schooltje. Op de vroegere speelplaats word je reeds verwelkomt door enkele vaten bier, waarna de geur van donkere bieren je naar binnenleidt. Wanneer ik door de oude schoolgangen dwaal, voel ik me teruggekatapulteerd worden naar mijn kinderjaren. De kleine tegeltjes op de grond, de kapstokken langs de muur, de ramen waarlangs je een blik naar binnen kan werpen in de klaslokalen, … Ook al liep ik hier geen school, het komt maar al te bekend voor.
Eenmaal in het proeflokaal kruip ik achter de schoolbanken waar ik op het groene schoolbord nog een les in bierbrouwen kan nalezen. Ook de Struise Brouwers geven je met plezier uitleg over biermaken en hun bier. Met telkens zo’n 30 biersoorten op tap is er hier aan keuze alvast geen gebrek. Gelukkig zijn er de mini-glaasjes van 4cl. zodat je verschillende bieren kan degusteren. Er zitten best enkele experimentele biertjes tussen, dus verwacht hier geen doorsnee pint. De Struise Brouwers zijn o.a. bekend om hun stoutbier en porters zoals Black Albert of Pannepot: donker, bijna chocoladestroperig bier. Meer een maaltijd dan een drankje. Heel wat van de Struise Brouwers’ bier heeft bovendien een hoog alcoholpercentage door de hoge gisting.
Wees verantwoordelijk, breng BOB mee of verblijf in de buurt.
Ontnuchteren met Matubu-koffie op de zolder van de Struise Brouwers
Geen BOB mee? Dan kan je ook ontnuchteren door Matubu-koffie te drinken. Daar de Struise Brouwers koffiebonen gebruiken voor hun Black Albert stoutbier, maar niet altijd tevreden waren over de kwaliteit van de koffiebonen gingen ze op zoek naar een alternatief. Zo kwam het idee om zelf koffie te roosteren. Deze koffie kan je proeven en aankopen op de zolder van het schoolgebouw.
Waar kan je bier van de Struise Brouwers drinken?
In elk noemenswaardig Belgisch biercafé vind je tegenwoordig wel een biertje van de Struise terug, toch hebben ook zij een vrij beperkte oplage. Je hebt dus het meeste kans om de bieren te proeven in hun proeflokaal (of in de zomer op hun terras) in de brouwerij. Ook tegenover de Struise Brouwers kan je voor heel wat bieren terecht in restaurant ’t Molenhof. Best handig, daar de brouwerij alleen maar op zaterdag geopend is.
Waar kan je bier van de Struise Brouwers kopen?
Je kan ’t bier vooralsnog enkel bij de Struise Brouwers zelf kopen. Ofwel in hun brouwerij in Oostvleteren, ofwel in hun beer shop in Brugge. Let op voor de zeldzame openingsuren! Wegens een beperkte oplage kan je in de brouwerij slechts 6 kleine flessen aankopen (vanaf 2,50 €) en 1 fles van 0,75 liter (vanaf 12 €).
Kasteelstraat 50, 8640 Oostvleteren
Enkel open op zaterdag: 14-18u
Burg 15, 8000 Brugge
Donderdag, vrijdag en zaterdag open: 13-18u
Watou, het brouwersdorp
Watou is op z’n allerminst gewoon te noemen. De deelgemeente van Poperinge is vooral bekend omdat het dorpje al meer dan 35 jaar zijn deuren openzet voor een kunst- en poëziefestival tijdens de zomermaanden (overigens een aanrader!). Watou is echter ook ’t thuis van twee bierbrouwers met enkele van de meest geprezen bieren van België!
Leroy Breweries, de brouwers van Hommelbier
Watou’s witbier, zes soorten Kapittel en mijn favoriet: Hommelbier, worden door Leroy Breweries (voorheen Brouwerij Van Eecke) in Watou gebrouwd. Sommige bieren van Leroy Breweries worden ook op hun andere locatie in Boezinge (voorheen brouwerij Het Sas) gebrouwen. Je kan de brouwerij enkel op afspraak bezoeken. Je kan naast de brouwerij wel terecht in Het Brouwershof, het biercafé van de brouwerij. Al kan je deze heerlijke biertjes tegenwoordig in elk café vinden en ver daarbuiten.
Pssst: wist je dat de naam ‘Hommelbier’ niet verwijst naar het schattige fluffy insect met geel-zwarte strepen? ‘Hommel’ is ’t plaatselijke dialect voor ‘hop’. ‘Hopbier’ dus.
Douvieweg 2, 8978 Watou
Enkel na afspraak
Douvieweg 2, 8978 Watou
Behalve maandag en donderdag, alle dagen geopend van 10u tot 20u
St.Bernardus, of was ’t Westvleteren?
De brouwerijen van Watou hebben best een opmerkelijke geschiedenis. De eerder genoemde Leroy breweries is een familiebrouwerij dat door samensmelting van de oude familiebedrijven oorlogen, plunderingen en branden heeft kunnen overleven. Ook de St.Bernardusbrouwerij heeft er een tumultueuze geschiedenis op zitten. Zo werd de – op dat moment zijnde – kaasmaker na WOII gevraagd om de monniken van de Sint-Sixtusabdij in Westvleteren een handje te helpen. Zij hadden namelijk zelf geen zin in het commercialiseren van hun bier, ze wilden enkel voor zichzelf en enkele cafés in de buurt brouwen. De monniken stuurden hun bierbrouwer met het originele recept naar Watou waarop het bier ook daar gebrouwen werd. ’s Morgens kaas en in de namiddag bier: een betere combinatie bestaat er niet!
De kaas werd echter overgelaten aan een ander bedrijf en wanneer in ’92 beslist wordt dat een echte trappist enkel en alleen nog bínnen de abdijmuren mag gebrouwd worden, zetten de monniken de samenwerking meteen stop. In Watou brouwen ze echter koppig verder: het St.Bernardusbier is geboren. Volgens de ene smaakt het bier net hetzelfde, volgens de andere is Westvleteren net dat tikkeltje beter. De monniken zouden intussen een andere gist en andere kruidenmengeling gebruiken, terwijl men in Watou nog vasthoudt aan het originele recept. Je zou dus bijna kunnen stellen dat je voor de échte Westvleteren eigenlijk in Watou moet zijn. Intussen is ’t gamma van St.Bernardus reeds flink uitgebreid, dus wie wil vergelijken doet dit best met de Abt 12 van St.Bernardus en de 12 van Westvleteren.
St.Bernardus wordt in grote oplage gebrouwen en is zo goed als overal verkrijgbaar aan democratische prijzen. Je hoéft dus niet eens naar Watou te trekken om zelf smaken te vergelijken. Toch is ’t tegenwoordig best de moeite om in die richting af te zakken. De brouwerij is de laatste jaren enorm uitgebreid en vernieuwd. Tegenover de geheimzinnige Sint-Sixtusabdij is de brouwerij in Watou erg open. Je kan niet alleen de brouwerij bezoeken, je kan er ook in ’t nieuwe café en restaurant Bar Bernard heerlijk tafelen en drinken, mét uitzicht op de gigantische hopvelden vanop het dakterras. Naast ’t bier van St.Bernardus kan je er zelfs bier van de Ieperse Kazemattenbrouwerij én bier van Weihenstephan proeven! Wie geen BOB meeheeft en veel wil degusteren kan er zelfs overnachten.
Of wat dacht je van een (elektrische) fiets huren om tussen ’t hop en de brouwerijen van de Westhoek te fietsen? Wist je dat het toerismebureau van de Westhoek vier fietsroutes heeft die je langs de leukste brouwers, cafés en hopbedrijven leiden in de Westhoek? Download hier de fietsroutes van Tournée Locale.
Trappistenweg 23, 8978 Watou
Winkel: dagelijks open
Bar Bernard: gesloten op maandag en dinsdag
Brouwerij: enkel op reservatie, gesloten op maandag en dinsdag
Was jij ook al op stap in de Westhoek? Heb je toen ook een biertje geproefd? Laat hieronder weten welk bier jouw favoriet is of welke brouwerij/biercafé in de Westhoek zeker nog de moeite waard is om te bezoeken!
